1. KGK (UPS) Nedir?
Elektrik enerjisinin kullanılmaya başlanması ile beraber ortaya çıkan temiz enerji ihtiyacı, teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha da artmaktadır. Güç kalitesini artırma çalışmaları arasında kullanılan Kesintisiz Güç Kaynakları teknolojisi de bu isteği karşılamaya yönelik çalışmaların bir ürünüdür. Kesintisiz güç kaynakları sürekli devrede kalırlar ve elektrik kesintilerinde kesintinin yük tarafından hissedilmesini engeller. Bunun dışında şebekede meydana gelebilecek dalgalanmalardan yükü korur.
2. KGK (UPS) Çeşitleri Nelerdir?
2-1. Off-line cihazlar
a.Regülasyonu olmayan cihazlar
Bu tarz cihazların özelliği, normal çalışma koşularında, şebekeyi yüke direkt olarak verir. Yani yükün şebeke prizine takılmasından farklı bir şey değildir.Ancak elektrik kesintisi olduğunda aküler yükü beslemeye başlar. Dolayısıyla yükler elektrik kesintisini hissetmeyecektir. Şebekeyi direkt yüke aktarması dolayısıyla şebekede meydana gelecek bütün bozulmaları yük hissedecektir
b.Line-Interactive Cihazlar (Regülasyonlu)
Off-line olarak bahsedilen KGK'dan farklı olarak şebeke yüke bir miktar düzeltilerek aktarılır.Ancak Online KGK'lar kadar yeterli düzeyde regülasyon yapılamamaktadır. Bunun dışında off-line cihazlardan bir farkı yoktur.
2-2. Online Cihazlar
a.Statik UPS
Statik KGK tanımı içine giren farklı çalışma prensiplerinin tamamında, genel olarak üç ortak temel unsurdan söz etmek mümkündür.
x.Şebekeden sağlanan AC enerjiyi doğrultarak akü grubuna ve eviricilere aktaran "doğrultucu";
xx.Akü grubundan ve doğrultucudan alınan DC enerjiyi tekrar AC enerjiye çevirerek yüklere aktaran "çevirici";
xxx.Bu işlemler için gerekli DC enerjiyi depolamak için kullanılan "akü grubu" dur.
b.Dinamik UPS
Dinamik tip kesintisiz güç kaynaklarında statik tip güç kaynaklarının çıkışında bir motor/generator bulunmaktadır. Çıkış motor çıkışı olduğu için elde edilen sinüs ideale yakındır. Bu tip güç kaynakları büyük endüstriyel tesisler ve kritik uygulamalarda kullanılmaktadır.
3. GüçTespiti Nasıl Yapılır?
Düşük güçlerde güç tespiti, web sitemizde bulunan, güç hesap tablosu kullanılarak rahatlıkla hesaplanabilir.
Büyük endüstriyel tesislerde ve özel yükler de (CNC, Lazer kesme makineleri, Tıbbi Cihazlar vb.) firmamıza başvurarak uzman teknik ekibimiz tarafından, bu işe özel harmonik analizörler yardımıyla güç analizini yaptırabilirsiniz.
4. Besleme Süresi Ne Demektir?
Elektrik kesintilerinde yüklerin, kesintisiz güç kaynaklarında kullanılan akülerde depo edilen enerji ile, ne kadar süre ile besleneceğini belirtir bir büyüklüktür. Akü besleme süresi, akü sayısı ve kapasitesi (Ah) ile orantılıdır.
5. Akü İlavesi Güç Kaynağı Kapasitesinin Artmasına Neden Olur mu?
"Besleme süresi ne demektir?" maddesinde açıklandığı gibi akü sayısının artması akü besleme süresinin artmasına neden olacaktır. Ancak KGK kapasitesi daima sabit kalmaktadır. Kapasite artırımı yapabilmenin tek yolu aynı zamanda güvenilirliği artırmanın da bir yolu olan paralellemedir.
6. Paralelleme nedir? Kaç çeşit paralelleme yöntemi vardır?
Amaç ;
a. Tek bir sistemden elde edilebilecek olandan daha büyük bir güç elde etmek,
b. Bir veya birkaç hazırda bekleyen sistem kullanarak güç kaynağının güvenilirliğini artırmaktır.
Üç çeşit paralelleme vardır.
+ Power Paralel
Bu paralelleme türünde, paralel olarak çalışan iki cihaz tek bir cihaz gibi davranır. Örneğin 100KVA iki adet KGK kullanılıyorsa, toplam güç 200KVA'dır.
+ Redundent (Yedekleme)
Paralel olarak çalışan cihazlar yükü paylaşırlar.Bir cihazda problem çıkarsa diğeri yükü üzerine alır. Örneğin 100KVA iki adet KGK kullanılıyorsa, toplam güç yine 100KVA'dır ve yükün bu seviyeyi geçmesi uygun değildir.
+ Hot Standby
Normal çalışma koşullarında, cihazlardan birinin üzerinde yük bulunmaz.Diğer cihazda bir problem olduğunda devreye girerek yükü üzerine alır.
7. Harmonik (THD) ne demektir? Korunmak için neler yapmak gerekir?
Güç elektroniğinde harmonik kavramına genel olarak bakacak olursak, harmonik; yük olarak kullanılan devre elemanlarının (SMPS devreleri, motor yükleri vb.) yapıları gereği besleme kaynağında (şebeke,KGK çıkışı) meydana getirdikleri bozulmaların bileşimidir.
Harmonikten korunmak için aktif, pasif harmonik filtreler gibi harici çözümler kullanılabileceği gibi kesintisiz güç kaynaklarında dahili çözüm olarak kullanılan 12 darbeli ve IGBT doğrultuculu cihazlar tercih edilebilir.
8. KGK (UPS) da trafonun olmaması ne gibi avantajlar sağlar?
Gelişen teknoloji ile birlikte kesintisiz güç kaynakları da gelişim göstermiş ve trafosuz, IGBT teknolojili cihazlar üretilmiştir. Bu tarz cihazlarda trafo olmaması nedeniyle trafodan kaynaklanan verim kaybı yoktur. Ayrıca yüksek giriş güç faktörü ve harmoniklerin minimum olması nedeniyle reaktif güç kullanımı çok düşüktür. Dolayısıyla kompanzasyon panosu kullanım maliyetini de ortadan kaldırmaktadır.
9. IGBT Doğrultucunun Avantajları Nelerdir?
IGBT doğrultucu kullanılan cihazlarda giriş akım harmonik bozulması (THDI) %5'den küçüktür. Şebekeden sinüse yakın bir akım çekilir. Harmonik bozulması çok düşük olduğu için jeneratör ile uyumlu çalışır ve jenaratöre daha az yük biner. Böylelikle jeneratör gücü de daha uygun seçilebilir. Giriş güç faktörünün minimum olması nedeniyle reaktif güç kullanımı çok düşüktür. Dolayısıyla kompanzasyon panosu kullanım maliyetini de ortadan kaldırmaktadır.
10. Jeneratör ve KGK Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kesintisiz Güç Kaynağı adından da anlaşılacağı gibi kesintisiz enerji kaynağıdır.
Jeneratörden farklı olarak elektrik kesintisi esnasında kesintiyi hissetmezsiniz. Çünkü en hızlı jeneratör elektrik kesintisi olduktan 10sn sonra devreye girmektedir.
Şu konu unutulmamalıdır ki kesintinin 1sn ile 10sn olması arasında hiçbir fark yoktur.
KGK ise elektrik kesintisini kullanıcının yüküne hissettirmez. Ayrıca kesintisiz güç kaynağı elektronik, jeneratör ise mekanik bir yapıdan oluşmaktadır. Yukarıdaki farklılıklar da bundan kaynaklanmaktadır.
11. KGK alımı yapılırken göz önünde bulundurulması gereken faktörler nelerdir?
KGK alımı yapılırken öncelikle güç tespitinin iyi yapılması gerekmektedir. Güç tespiti yapıldıktan sonra, ileride doğabilecek yük artışları da düşünülerek %20 - %25 oranında toleranslı KGK seçimi yapmakta fayda vardır.
Motor yükleri için ani kalkınma akımı çeken yüklere sahipseniz kalkınma (demeraj) akımlarının iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Böylelikle ilk çalışma anında KGK'nın aşırı yüklenmesinin de önüne geçilmiş olunur.
KGK alımı esnasında yüke uygun güç kaynağı seçiminin yapılması yanında cihazın teknik olarak desteğinin profesyonel bir ekip ile yapılması da önemli bir parametredir. Unutulmamalıdır ki kesintisiz güç kaynağı ilk satışının yanı sıra satış sonrası hizmetlerinin daha da önem taşıdığı bir üründür.